Pochodzenie psa
Pies jest towarzyszem i pomocnikiem człowieka od zamierzchłych czasów, a zajmowane przez niego poczesne miejsce w kulturach asyryjskiej, babilońskiej, egipskiej, hellenistycznej, perskiej, greckiej, rzymskiej, aż do nowożytnej świadczy, że jest to związek ponadczasowy, ponadkulturowy i ponadwyznaniowy. Kynologia myśliwska jest nieodzownym elementem kultury łowieckiej gdyż bardzo często podczas polowania pierwsze i ostatnie ?słowo" należy do należycie wyszkolonego psa myśliwskiego. W aspekcie etyki myśliwskiej rola psa na polowaniu jest nie do przecenienia, gdyż polowanie na ptactwo z dobrze wyszkolonym psem nie tylko zaoszczędza myśliwemu trudu w wyszukiwaniu zwierzyny i żmudnego poszukiwania ubitego lub rannego ptaka, ale zapewnia również, że każda zestrzelona sztuka zostanie odnaleziona i spożytkowana. W przypadku zwierzyny grubej, nie podniesienie martwej lub rannej sztuki jest niewątpliwie sprawą najwyższej wagi, zarówno w kontekście moralnym, jak i ekonomicznym.
Szacuje się, że w łowiskach, w których myśliwi nie dysponują wyszkolonymi posokowcami, czy też tropowcami przepada nawet 30% postrzałków. Problemy te zostały zauważone i znalazły odbicie w §5 pkt. 5 i 6 rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych warunków wykonywania polowania i znakowania tusz z dnia 23 marca 2005 roku (Dz.U. Nr 61 poz. 548), które obligują myśliwych do polowań na ptactwo z ułożonymi do tego celu psami, a przy polowaniu na zwierzynę grubą wymagają udziału wyszkolonego tropowca.
Pies domowy - pochodzenie
Pies domowy (Canis familiaris) należy do rzędu drapieżnych (mięsożernych) - Carnivora i rodziny psowatych - Canidae. Na podstawie danych paleontologicznych przyjmuje się obecnie, że rodowód psa wywodzi się od Miacide - małych, mięsożernych ssaków podobnych do łasic żyjących w trzeciorzędzie (około 50-60 milionów lat temu) w Ameryce Północnej. Jednak za prawdziwego praprzodka psowatych uważany jest Tomarctus - zwierzę przypominające lisa, którego pojawienie się datowane jest na około 35 milionów lat później (Palmer 1995).
Na temat pochodzenia psa istniały przeróżne hipotezy, według których miał on pochodzić od: tygrysa i hieny, lisa, szakala, wyłącznie wilka, szakala i wilka, dzikich Canidae żyjących w okresie lodowcowym lub wilka i szakala z domieszką ?krwi" nieznanych Canidae. Pomimo rozlicznych teorii za najbardziej prawdopodobną uznaje się tą, która za praprzodka wszystkich psów uważa wilka. O prawdziwości tej tezy świadczą między innymi: podobna budowa czaszki, uzębienie, kształt źrenic, sposób życia, instynkt społeczny, jednakowa liczba chromosomów - 78 oraz podporządkowanie przewodnikowi (Dembiniok 1999). Dopiero badania oparte na analizie DNA psów z trzech kontynentów: Europy, Azji i Ameryki Północnej, wykazały bezspornie, że to właśnie wilk jest jedynym przodkiem psa (Vila i in. 1997). Ostatnie prace, w których wykorzystano techniki genetyczne sugerują nawet, że wszystkie współczesne populacje i rasy psów wywodzą się tylko z jednego miejsca, ze wschodniej Azji (Savolainen i in. 2002).
Na podstawie danych archeologicznych przyjmuje się, że najwcześniejsze udomowienie wilka mogło nastąpić 12-10 000 lat p.n.e., z pewnością zaś 7 000 lat p.n.e (Scott i Fuller 1965). Już w epoce brązu (4,5 tys. lat p.n.e.) Proces udomowienia wilka doprowadził do powstania pięciu grup psów, które według wykonywanej pracy dzielono na:
- myśliwskie -Canis familiaris intermedius,
- pasterskie - C. F. Optimae,
- szpico-wate - C. F. Palustris,
- chartowate - C.f. Leineri,
- dogowate -C.f. Inostranzewi (Palmer 1995).
Z tych właśnie pięciu grup psów poprzez naturalną i sztuczną selekcję prowadzoną przez kilka tysięcy lat wyhodowano tysiące ras, z których część w ciągu wieków wyginęła, tak, że obecnie rejestruje się jedynie około 350 ras.
Zródło: "Łowiectwo" Henryk Okarma, Andrzej Tomek,
Specjalistyczny rozdział : dr Marek Wajdzik
Kynologia myśliwska, 430-439
Wydawnictwo Edukacyjno-Naukowe H2O
Kraków 2008, Wydanie I